از مدتها قبل و با شیوع ویروس کرونا در کشور، مسوولان و پزشکان از مردم خواستند تا هرچه بیشتر، مسائل بهداشت فردی را رعایت کنند و بطور مستمر دستان خود را شست و شو دهند که همین امر باعث افزایش چشمگیر تقاضا و استفاده از مواد ضد عفونی کننده دست و کمبود شدید آن در بازار استان شده است.

ضدعفونی‌کننده دست ( Hand sanitizer) یک نوع ضدعفونی‌کننده مکمل یا جایگزین برای شستن دستان با آب و صابون است که گونه‌های متفاوتی از این نوع ضدعفونی‌کننده به شکل ژل و محلول مایع وجود دارد و  محتویات آن بیشتر شامل ایزوپروپیل الکل، اتانول، ۱-پروپانول یا پوویدون آیوداین است.

در حالی که پزشکان و کارشناسان برای مقابله و پیشگیری از بیماری کرونا، شست و شوی مرتب دست با آب و صابون را ارجح می دانند اما عده ای نیز توصیه می کنند که لازم است مواد ضد عفونی کننده همراه افراد باشند تا در جایی که به آب و صابون دسترسی وجود ندارد بتوان از آن برای از بین بردن میکروب ها استفاده کرد.

به گفته کارشناسان، محلول‌های ضدعفونی کننده دست باید حداقل ۶۰ درصد الکل داشته باشند تا بتوانند میکروب‌ها را از بین ببرند بنابراین هنگام خرید این محصول باید مواد تشکیل‌دهنده را با دقت خواند.

از طرف دیگر، افزایش تقاضا برای این محصول در سه هفته گذشته و نیاز شدید مراکز درمانی و بهداشتی برای آن باعث شد تا شاهد کمیاب و حتی نایاب شدن آن در داروخانه ها و فروشگاه ها باشیم و متاسفانه عده ای از افراد سودجو در این میان اقدام به احتکار یا افزایش سرسام آور قیمت آن کردند.

در این میان، تعدادی از افراد سودجو و متخلف نیز اقدام به تولید مواد ضد عفونی کننده تقلبی و غیر مجاز در کارگاه های زیرزمینی و عرضه آن به بازار کردند که در چند روز گذشته نمونه هایی از آنها در فروشگاه های مختلف اصفهان مشاهده شده است.

یکی از شهروندان اصفهانی به خبرنگار ایرنا گفت که در سوپرمارکت محله آنها در خیابان کاوه محلول ضد عفونی کننده ای با حجم بسیار کم اما قیمت ۲۰ هزار تومان به فروش می رسید که بر روی آن هیچ نشانه ای از نام یا آدرس واحد تولیدی و مشخصاتی مانند پروانه ساخت به چشم نمی خورد اما متاسفانه عده ای از مردم این محلول را می خریدند.

هاشمیان تاکید کرد که محلول ضد عفونی کننده در بیشتر داروخانه ها وجود ندارد یا عرضه آن کم است و از طرفی بسیاری از مردم به دلیل واهمه از ابتلا به کرونا، خود را ناگزیر از خرید چنین محصولات بی نام و نشانی می دانند.

به گفته این شهروند اصفهانی، روش هایی در اینترنت و شبکه های اجتماعی برای ساختن مواد و ژل ضد عفونی کننده در خانه معرفی شده است اما برای اجرای این روش ها به مواد اولیه ای نیاز است که به سختی می توان در بازار آنها را پیدا کرد و در عمل این کار امکانپذیر نیست.

در چند روز اخیر نیز در مناطق مختلف خبرهایی از شناسایی و کشف مواد ضد عفونی کننده مختلف به گوش رسید از جمله این خبر که در بازرسی از خودروی فردی در اردستان که الکل بین واحدهای صنفی توزیع می کرد ۳۰۰ لیتر الکل تقلبی و مواد ضدعفونی کننده غیربهداشتی کشف شد یا شناسایی یک انبار تولیدی الکل تقلبی در اصفهان که در آن یک هزار لیتر آب اکسیژنه و دوتن پودر ویتامینه کشف شد.

برخی شواهد و گزارش های رسیده نیز حاکی از استفاده از مواد غیر مجاز و سمی در مواد ضد عفونی کننده تقلبی است به طوری که برخی از سودجویان به دلیل ارزان تر بودن متانول ( الکل صنعتی) از این ماده در ترکیبات خود استفاده می کنند که عوارض شدیدی برای انسان از جمله مسمومیت و نابینایی بهمراه دارد.

اقلام ضد عفونی کننده فقط به داروخانه ها تحویل شود

درحالیکه عده ای از عرضه محصولات ضد عفونی کننده دست در فروشگاه های مختلف از جمله سوپرمارکت ها خبر می دهند، رییس سازمان غذا و دارو هفدهم اسفند جاری در بخشنامه ای، شرکت‌های پخش منتخب را به تحویل اقلام ضدعفونی صرفا به داروخانه ها ملزم کرد.

در این بخشنامه آمده است: با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته و به منظور ساماندهی و نظارت بهینه بر توزیع، محصولات شرکت هایی که در شرایط کنونی کشور و به منظور پیشگیری از گسترش و مقابله با بیماری ویروس کرونا، مجوزهای موقت تولید ژل و محلول های ضدعفونی کننده دست را از سازمان غذا و دارو دریافت کرده‌اند،  از طریق ۱۶ شرکت پخش سراسری توزیع می شوند.

محمدرضا شانه ساز تاکید کرد: شرکت‌های پخش مکلف به تحویل اقلام ضدعفونی کننده فقط به داروخانه ها هستند، بر این اساس در صورت مشاهده موارد خارج از چهارچوب تعریف و ابلاغ شده و برابر مقررات اقدام خواهد شد.

وی افزود: تعیین مناطق دارای اولویت توزیع نیز بر عهده اداره نظارت بر امور دارو خواهد بود.

درحالیکه بخشنامه سازمان غذا و دارو، شرکت های پخش مواد ضد عفونی کننده را ملزم به توزیع این محصول فقط در بین داروخانه ها کرده است، مدیر بهداشت محیط مرکز بهداشت استان اصفهان نیز از مردم خواست تا این مواد را فقط از مکان های مجاز و داروخانه ها خریداری کنند.

سید مهدی میرجهانیان با اشاره به مواردی از کشف محصولات ضد عفونی کننده تقلبی در بازار و مراکز تولید کننده آنها با همکاری نیروی انتظامی و معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، افزود: در برخی موارد سودجویان اقدام به ترکیب الکل متانول با وایتکس کرده بودند که برای سلامتی پوست و بدن بسیار مضر است.

وی در گفت و گو با ایرنا با تاکید بر اینکه در این شرایط و شیوع ویروس کرونا به راحتی نمی توان همه مبادی عرضه و فروشگاه ها را کنترل کرد، گفت: متاسفانه در این شرایط افراد سودجو دست به کار شدند و مواد تقلبی روانه بازار کردند.

میرجهانیان با بیان اینکه با وجود همه این مشکلات، وضعیت توزیع مواد ضد عفونی کننده و الکل طبی در چند روز اخیر نظم خاصی پیدا کرد، خاطرنشان کرد: دست واسطه ها در این میان کوتاه شده و الکلی که در کارخانه ها تولید می شود بهتر به دست مصرف کننده می رسد.

وی با اشاره به اینکه با توجه به نیاز و تقاضای زیاد مردم برای این محصول و رفع هرچه سریعتر آن، ممکن است بخشی از اقلام تولید شده مجاز در برخی از فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای نیز توزیع شده باشد از مردم خواست تا در این زمینه هوشیار باشند و هنگام خرید به مواردی مانند پروانه ساخت، شماره تلفن و آدرس تولیدکننده و تاریخ تولید و انقضای محصول توجه کنند.

میرجهانیان تاکید کرد که با این وجود، عرضه برخی از اقلام مانند الکلی طبی فقط باید از طریق داروخانه ها صورت گیرد.

سید پژمان آقازاده  معاون آموزش سازمان اورژانس کشور نیز به سوء استفاده برخی افراد سود جو در مورد ساخت مواد ضدعفونی غیر استاندارد اشاره کرد و گفت: هموطنان هنگام خرید مواد ضدعفونی دقت کنند و از فروشگاه هایی که مجوز پخش دارند تهیه کنند و به برچسب مندرج بر روی محصول توجه و از مجاز بودن محلول جهت مصرف ضدعفونی اطمینان حاصل کنند.

کشف ۲۵۰۰ لیتر الکل خارج از شبکه رسمی توزیع در اصفهان

معاون بازرسی و نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان در گفت و گو با ایرنا با تاکید بر اینکه در روزهای گذشته گزارش هایی از عرضه الکل متانول (صنعتی) به عنوان محلول ضد عفونی کننده در استان دریافت کردیم، اظهار داشت: با توجه به اینکه استفاده از متانول برای این محصول غیر مجاز و مضر است، بازرسی از مراکز عرضه و فروشگاه ها تشدید شد.

اکبر عادل مرام با اشاره به اینکه در نامه ای به معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از آنها خواستار اطلاع رسانی بیشتر در این زمینه شدیم، افزود: بازرسی های ما بیشتر معطوف به واحدهای صنفی شد که احتمال عرضه کالاهای بهداشتی متناسب با شرایط روز در آن بیشتر باشد.

وی با بیان اینکه عرضه الکل طبی فقط باید از طریق داروخانه ها انجام شود، تصریح کرد: سایر فروشگاه ها و سوپر مارکت ها حق عرضه این محصول را ندارند.

عادل مرام با اشاره به اینکه تشخیص الکل اتانول و طبی از متانول فقط از طریق روش های آزمایشگاهی امکانپذیر است، گفت: صحت بسیاری از مواد ضد عفونی کننده و الکل هایی که در فروشگاه هایی غیر از داروخانه ها عرضه می شود و نشانه مشخصی ندارد، مورد سووال و بررسی آن نیازمند آزمایش است.

وی از کشف ۲ هزار و ۵۰۰ لیتر الکل اتانول خارج از شبکه رسمی توزیع و غیر از داروخانه ها در اصفهان از اول اسفند تا کنون خبر داد و افزود: گزارش کشف این مواد به سازمان تعزیرات حکومتی ارسال شده است.

وی از مردم خواست تا از خرید مواد ضد عفونی کننده فاقد برچسب و مشخصات تولیدی و بهداشتی خودداری کنند.

غلامحسین شفیعی مدیرکل استاندارد استان اصفهان در پاسخ به خبرنگار ایرنا درباره نظارت بر عرضه مواد ضد عفونی کننده خاطرنشان کرد که این محصول مشمول استاندارد اجباری نیست لذا برنامه ای از سوی این اداره برای نظارت بر محصولات عرضه شده در بازار در دستور کار نیست اما آزمایشگاه های استاندارد، نمونه های ارسالی در این زمینه را برای بررسی کیفیت و صحت آنها آزمایش می کنند.

به گفته مسوولان سازمان تعزیرات حکومتی اصفهان نیز با آغاز شیوع بیماری کرونا ۹۷ تیم گشت در استان اصفهان بر واحدهای فروش اقلام مرتبط با کرونا نظارت دارند و  تا کنون حدود ۲۰۰ بازرسی صورت گرفته است که از میان آنها ۹۵ مورد دارای تخلف بود.

شهروندان می‌توانند هر گونه تخلف واحدهای فروش اقلام مرتبط با کرونا را به سامانه‌های تلفنی ۱۳۵، ۱۲۴ و ۱۹۰ اعلام کنند.

بسیاری از شهروندان اصفهانی در گفت و گو با خبرنگاران ایرنا یادآور شدند که استفاده از محلول ضدعفونی کننده تقلبی برای مقابله با کرونا مشکلات جسمی و پوستی برای آنان ایجاد کرد که همین امر سبب مراجعه به مراکز درمانی شده است.

آنان تاکید کردند در چنین شرایطی ویژه و ایام کرونایی به خاطر افزایش تقاضای مردم برای خرید در همه بخشها با مشکلاتی مواجه می شوند که نهادهای نظارتی باید با افزایش ناظران نامحسوس بر امور مختلف بازار رصد مستمر داشته باشند تا دست سودجویان را قطع کنند.